2.3.3. Duurzaamheidscompetenties herkennen in de praktijk
2.3. Onderwijzen VOOR duurzaamheid
2.3.3. Duurzaamheidscompetenties herkennen in de praktijk
8 minuten
Laten we deze onderwijspraktijk van UAntwerpen eens onderzoeken op duurzaamheidscompetenties. Het opleidingsonderdeel River 21 werkt aan 5 van de 6 duurzaamheidcompetenties. Ga zelf op ontdekking, bekijk het filmpje en maak kennis met de invulling van enkele duurzaamheidscompetenties.
Zelf aan de slag
- Grijp nog eens naar onderstaand schema, welke competenties herken jij zo meteen in de praktijk van het filmpje dat je net zag?
Hieronder krijg je inzicht in de competenties waar dit opleidingsonderdeel aan bijdraagt, alsook aan de geformuleerde leerdoelstellingen.
A Duurzaamheidscompetenties: het opleidingsonderdeel River 21 onder de loep
Systeemdenken in River 21
Deze competentie staat hier centraal.
De studenten:
- leren het rivierbekken als watersysteem kennen met zijn verschillende functies en diensten (o.a. ecosysteemdiensten, scheepvaart, watervoorziening, recreatief gebruik ...).
- worden geconfronteerd met verschillende beleidsvisies en beheersplannen op de verschillende schaalniveaus van de grensoverschrijdende rivier de Schelde.
- leren het complexe rivierbekken als geïntegreerd systeem te zien en te analyseren, en worden door de samenwerking met anders opgeleide studenten uit hun comfortzone gehaald en gestimuleerd om 'out of the box' en tegelijkertijd integratief denkend een toekomstvisie te ontwikkelen.
Bijhorende leerdoelstellingen:
De student kan een systematische aanpak voor toekomstgericht stroomgebiedbeheer implementeren:
- de huidige situatie analyseren en verklaren door middel van systeemanalyse (DPSIR, Ecosystem Services Approach en andere kaders).
- de relaties tussen waterbeheer, ruimtelijke ordening en economie begrijpen.
- kan interne en externe drijvende krachten voor verandering identificeren, alsook kritieke onzekerheden.
De normatieve competentie in River 21
De studenten krijgen in hun leertraject input uit verschillende hoeken:
- visies van waterbeheerders en gebruikers
- interculturele verschillen in beleid
- een divers palet aan beheerspraktijken
- ...
De casus verplicht studenten stil te staan bij achterliggende waarden en normen van beleidsvisies en beheerspraktijken en vraagt bewuste en onderbouwde keuzes te maken in de strategieën en scenario's om tot een duurzaam rivierbeheer te komen.
Bijhorende leerdoelstellingen:
De student kan onderhandelen over een gedeeld begrip. De student kan:
- de kloof ervaren tussen eenzijdige uitspraken en gemeenschappelijke belangen.
- leren om de kloof tussen verschillende disciplines te overbruggen en een ‘transdisciplinaire taal’ te ontwikkelen
De anticipatorische competentie in River 21
Deze competentie zit geheel vervat in het concept en de uitwerking van de cursus. Het leerproces is er op gericht een duurzame toekomstvisie te ontwikkelen omtrent bekkenbeheer en de trajecten te selecteren die daartoe leiden. Door kennisopbouw, systeemanalyse, het ontwikkelen van oplossingsgerichte vaardigheden, kritische reflectie, overleg en interdisciplinaire groepswerking, moeten de studenten tot gezamenlijk gedragen standpunten komen. Ze moeten daarbij toekomstgericht werken met reële data, verschillende prognoses (o.a. gevolgen van klimaatsverandering op verschillende schaalniveaus) en scenario’s en ook een pak onzekerheden.
Bijhorende leerdoelstellingen:
De student is:
- in staat om mogelijke toekomsten te identificeren / beschrijven, uitgaande van een huidige situatie.
- in staat om een gedeelde visie op een gewenste toekomst te ontwikkelen en doelen daarvoor te definiëren
De strategische competentie in River 21
De studenten ontwikkelen een toekomstvisie maar moeten ook nadenken over strategische keuzes en veranderingsstrategieën om het Scheldebeheer in al zijn aspecten duurzamer te maken. Ze worden gevraagd om over een deelaspect na te denken, over de fasering van hun plannen en interventies om de doelstellingen die ze voor ogen hebben, te realiseren.
Bijhorende leerdoelstellingen:
De student kan een systematische aanpak voor toekomstgericht stroomgebiedbeheer implementeren:
- kan managementtracks en –strategieën definiëren met betrekking tot de doelen en subdoelen.
- kan de gedeelde visie en het stroomgebiedbeheerplan mondeling presenteren en weergeven in een rapport.
De interpersoonlijke competentie in River 21
De casus River 21 stimuleert groepswerking en internationale en interdisciplinaire samenwerking. De casus is geheel uitgewerkt vanuit een inter- en transdisciplinair oogpunt. Studenten en docenten hebben een verschillende studieachtergrond en leggen hun kennis en ervaring samen in een leerproject. Ze leren van elkaar en met elkaar. De groepswerking is een intensief en interactief proces met een actieve inbreng van alle betrokkenen. Ze delen hun kennis en ervaring, en gaan in debat met elkaar, zowel tijdens excursies als uiteenzettingen als finaal bij de presentatie van de groepsvisie. De studenten leren in verschillende settings (inter- /transdisciplinair, intercultureel en internationaal). Ze ontwikkelen hun communicatieve vaardigheden, leren discussiëren en onderhandelen, standpunten onderbouwen en verdedigen en respectvol samenwerken.
Bijhorende leerdoelstellingen:
De student werkt in een internationale groep en:
- leert omgaan met culturele diversiteit en taalbarrières.
- komt in aanraking met de beperkingen maar ook opportuniteiten van zijn/haar eigen (onderwijs)achtergrond.
B Duurzaamheidscompetenties in overige lespraktijken
Globalization International Law
and Sustainable Development opleidingsonderdeel - VUB |
- Inleiding
-
Hoofdstuk 1
- 1.1. Wat is duurzaamheid voor jou?
- 1.2. Goed leven met respect voor de natuur
- 1.3. Een waaier aan denkkaders
- 1.4. Duurzaamheid – geen eenduidig verhaal
- 1.5. Duurzaamheid: begripsbepaling
- 1.6. Duurzaamheid– een tijdlijn
- 1.7. Complexe duurzaamheidsuitdagingen – enkele invalshoeken
- 1.8. Hoe sterk is je duurzaamheidsreflex in het dagelijkse leven?
- 1.9. Besluit: rol én impact van onderwijs?
-
Hoofdstuk 2
- 2.1. Duurzaamheid in een opleiding/opleidingsonderdeel
- 2.2. Onderwijzen OVER duurzaamheid
- 2.3. Onderwijzen VOOR duurzaamheid
- 2.4. Duurzaamheidscompetenties evalueren
- 2.5. Werken aan duurzaamheid op opleidingsniveau
- Hoofdstuk 3
- Bronnenlijst